Μετατροπή αλωνιού σε Μικρό Θέατρο στη Βίτσα Ζαγορίου

Αρχιτεκτονική Μελέτη: Παύλος Βλαστός
Χρονολογία Μελέτης: 2015
Κατασκευή: 2020
Τοποθεσία: Βίτσα Ζαγορίου
Φωτογραφίες: Παύλος Βλαστός

Η κατασκευή του αλωνιού έγινε κατά τον (19ο) αιώνα όπως και τα υπόλοιπα κτίρια της ιδιοκτησίας και μας ζητήθηκε να το μετατρέψουμε σε μικρό υπαίθριο θέατρο και χώρο εκδηλώσεων.
Είναι τυπική περίπτωση Ζαγορίσιου αλωνιού, που κατασκευάζονταν λιθόστρωτα, στα όρια των οικισμών, σε περιοχές εκτεθειμένες στους ανέμους, κατάλληλες για το αλώνισμα της σοδειάς, με την ιδιαιτερότητα να ανήκει στις σπάνιες περιπτώσεις που αυτά, είναι περιτοιχισμένα με ψηλό μαντρότοιχο. Η περιτοίχιση προσδίδει στο κτίσμα, χαρακτήρα εσωστρεφή. Το μετατρέπει σε μια εσωτερική αυλή. Το καθιστά κατάλληλο για θεατρικές η άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις, με το κυκλικό πλακόστρωτο να προσομοιάζει σε ορχήστρα αρχαίου θεάτρου. Από την πρώτη επίσκεψη στο χώρο καταλάβαμε ότι το θέατρο που μας ζητήθηκε ήταν ήδη εκεί. Το μόνο που έλειπε ήταν οι κερκίδες των θεατών.
Η παρέμβασή μας εστιάζεται ακριβώς σε αυτό. Προβλέπει την κατασκευή μικρού αριθμού κερκίδων, ελαφριάς μεταλλικής φέρουσας κατασκευής με ξύλινους (ντεκ) διαδρόμους πρόσβασης και μικρής σκηνής στο δυτικό μέρος του χώρου. Οι προσθήκες είναι τέτοιες που αφήνουν το υπάρχον κτίσμα ανέπαφο και ορατό από τον επισκέπτη θεατή. Το αλώνι θα συνεχίσει να υπάρχει και να φαίνεται κάτω και γύρω από την σεμνή νέα κατασκευή. Οι εκσκαφές είναι ελάχιστες και οι προσθήκες απολύτως διακριτικές.
Το αλώνι, βέβαια, έχει εγκαταλειφθεί ασυντήρητο από τη δεκαετία του 50- 60 όταν ίσως έγιναν και τα τελευταία αλωνίσματα της οικογένειας. Τα πλακόστρωτο αλωνίσματος υπήρχε αλλά παρουσιάζει εκτεταμένες τοπικές καθιζήσεις και φθορές στους λίθους πλακόστρωσης. Οι τοίχοι αντιστήριξής του, υπήρχαν όρθιοι με διαβρωμένο μέρους των λίθων τους και τοπικές αποκλίσεις από την κατακόρυφο. Η τοιχοποιία περιτοίχισης, ξερολιθιά καλής ποιότητας χρειάζονταν εκτεταμένες επισκευές. Οι συντηρήσεις έγιναν με τη χρήση της οικοδομικής της εποχής της πρώτης κατασκευής του, όσο βέβαια αυτό είναι δυνατόν, ώστε να ξεχωρίζει άμεσα το παλιό κτίσμα από τις νέες ελαφριές προσθήκες.
Στο νοτιοανατολικό άκρο του αλωνιού στη σφήνα που σχηματίζει ο μαντρότοιχος περιτοίχισης, δημιουργείται ιδανικός χώρος για την τοποθέτηση του Η/Μ εξοπλισμού διαχείρισης των παραστάσεων. Εκεί τοποθετήθηκαν οι απαραίτητες εγκαταστάσεις και εκεί θα βρίσκεται και η θέση του χειριστή του ήχου και του φωτισμού των εκδηλώσεων- παραστάσεων.
Η χωρητικότητα του θεάτρου είναι: περίπου 120 θέσεις καθήμενων στις νέες κερκίδες και 150 έως 200 θέσεις θεατών στην ορχήστρα, πρώην χώρος αλωνίσματος, σε κινητά καθίσματα στις περιπτώσεις που οι εκδηλώσεις θα γίνονται στη νέα σκηνή που έχει προστεθεί στο δυτικό άκρο του χώρου.